در حالی که پیشتر در زمان دولت هشتم، گمرک اقدام به تعطیلی مهمترین بخش گمرک که همان دوایر ارزش گمرکات است، کرده و با واکنش شدید مجلس و صاحبنظران روبه‌رو شده بود، در روزهای پایان مدیریت اردشیر محمدی، رئیس کنونی گمرک کشور، در اقدامی عجیب، این دایره مهم را تعطیل کرد.

به گزارش خبرنگار «تابناک»، این اقدام اردشیر محمدی، در حالی انجام شد که با توجه به اعتراض مجلس، مرکز پژوهش‌ها، دیوان محاسبات و هیأت تحقیق و تفحص نسبت به حذف این دوایر ارزشیابی گمرک، از احیای آن به عنوان مهمترین اقدام و نقطه عطفی در عملکرد مدیریت دو ساله اردشیر محمدی یاد شده است.

بنا بر این گزارش، این کار که با بهانه تسریع در ترخیص کالا و کمتر کردن تشریفات گمرکی صورت گرفته بود، باعث شد که میزان بسیاری از عوارض گمرکی که متعلق به بیت‌المال بود، به جیب عده‌ای فرصت‌طلب برود؛ انجام این سیاست، نه تنها روند انجام تشریفات برای صاحب کالا را اصلاح نکرد، بلکه شرایط پیش روی را با موکول نمودن آنها به مراحله بازبینی، غیر شفاف نیز کرده است.

یکی از اصلی‌ترین آثار و پیامدهای حذف دوایر ارزش، خسارت وارده به درآمدهای گمرکی کشور با ایجاد و گسترش زمینه برای کم‌اظهاری است. با توجه به شواهد موجود، این اقدام خسارت‌های فراوانی از راه کسر دریافتی ناشی از ارزش مطالبه شده به کشور وارد کرده است.

با توجه به بهره گیری از روش‌های تسهیل تشریفات گمرکی، در بند سه بخشنامه داخلی گمرک درباره تسهیلات و روش‌های تسریع در امر ترخیص کالا و کاهش تشریفات به این موضوع تصریح شده است که بررسی ارزش اظهارنامه‌های مسیر سبز صرفا توسط بازبینی انجام می‌شود و از این روی، اغلب اظهارنامه‌ها از کانال سبز گذر کرده و اصلا رسیدگی ارزش نمی‌شوند.

استفاده بی‌رویه از روش‌های فوق، ضمن حذف مراجع نظارتی، موجب بروز مشکلات درباره درآمدهای دولت می‌شود. در بند 4 بخشنامه فوق، به این نکته اشاره شده که درب‌های خروج، از بررسی اظهارنامه‌ها به ویژه در موارد ارزش و تعرفه خودداری کنند که این حکم به منزله حذف یکی از اصلی‌ترین مراجع نظارتی است.

حال مشخص نیست، اقدامی که به عنوان درخشان‌ترین عملکرد کارنامه رئیس گمرک ایران بوده، چرا توسط خود وی از بین رفته و در اقدامی ناگهانی، وی در بخشنامه‌ای، دستور به حذف دوباره نبض گمرکات کشور داده است؛ امری که اکنون با آمدن رئیس جدید گمرک کشور باید شاهد احیای آن ـ و دیگر اقدامات بنیادی که صرفا برای کاهش تشریفات بوده ـ باشیم، وگرنه باز هم بسیاری از عوارض دولتی کشور تضییع و به جیب سوءاستفاده‌ کنندگان واریز خواهد شد؟!

در بخشنامه‌ای که به تازگی اردشیر محمدی ابلاغ کرده، دستور داده شده که با انحلال دوایر ارزشیابی گمرکات کشور، اعلام میزان عوارض گمرکی و اخذ آن به پس از ترخیص کالا و توسط دوایر بازبینی صورت گیرد که در این صورت برای بسیاری افراد سودجو و متخلفان، راه فراری پدید می‌آورد که نتیجه‌ای جز تضییع حقوق و عوارض دولتی نخواهد داشت که سابقه آن از سال 81 تا 87 موجود است.

هرچند با توجه به این که رئیس جدید گمرک کشور، هیچ سابقه اجرایی در گمرکات کشور ندارد، امید است در نخستین گام مدیریتی، به بازبینی کارهای انجام گرفته در زمان اردشیر محمدی بپردازد.

بررسی عملکرد دو سال و نیم محمدی، رئیس گمرک ایران، نشان از این دارد که وی تنها به اصل 6 سیاست‌های راهبردی گمرک جمهوری اسلامی ایران توجه داشته و این توجه ویژه به اصل ششم سیاست راهبردی در همه مصاحبه‌های محمدی و معاونانش در دو سال و نیم و همچنین عملکرد گمرک کشور از سال 87 تا 89 کاملا آشکار است.

گفتنی است، برابر سیاست‌های راهبردی گمرک ایران، اصول اساسی گمرکات کشور به شش بخش تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

1ـ اجرای درست قانون و مقررات صادرات و واردات
2ـ وصول صحیح و بموقع حقوق و عوارض گمرکی
3ـ اعمال حاکمیت و کنترل های قانونی (مقابله با کالاهای ممنوعه، غیر استاندار و غیرفرهنگی)
4ـ جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق و تخلفات گمرکی و تقلبات تجاری
5 - مراقبت سلامت کاری کارمندان و بهینه سازی فرهنگ درستکاری و جلوگیری از نقض مقررات
6 ـ کاهش تشریفات گمرکی

به نقل از تابناک